SPRAWY PILNE

• ZADZWOŃ natychmiast: 999 (lub 112) — służby ratunkowe (policja, pogotowie, straż).

• Jeśli to problem zdrowotny, a nie bezpośrednio zagrażający życiu — skorzystaj z NHS 111 (online lub telefon) żeby uzyskać instrukcje i triage.

• Jeśli jesteś obywatelem Polski i sytuacja wymaga konsularnej pomocy (np. śmierć bliskiego, poważny problem prawny), skontaktuj się z konsulem dyżurnym (Ambasada/kon­sulat — numer alarmowy konsula na stronie ambasady).

• Po zapewnieniu bezpieczeństwa: zrób krótką listę najważniejszych rzeczy do zabrania (paszport/BRP jeśli masz, telefon + ładowarka, leki) i skontaktuj się z Fundacją Nowy Kontynent, opisz sytuację i potrzebę pilnego powrotu/transportu. Fundacja ma materiały i wsparcie dla osób wracających do Polski.

1. NAJBARDZIEJ PILNE: zabezpiecz siebie i (jeśli są) dzieci — znajdź tymczasowe schronienie (shelter, noclegownia, przyjaciel). Jeśli jesteś ofiarą przemocy domowej — poproś policję o bezpieczne miejsce lub skontaktuj się z lokalnym schroniskiem.

2. Zadzwoń/napisz do Fundacji Nowy Kontynent — poproś o pomoc pomostową: informacje o możliwych grantach/pomocy powrotnej, wsparcie logistyczne, grupy wsparcia i konsultacje 1:1 (mają projekty dla osób wracających).

3. Sprawdź lokalne organizacje charytatywne w UK (shelters, Citizens Advice) i zgłoś się po poradę prawną/socjalną — zapytaj o możliwość odroczenia eksmisji lub emergency housing.

4. Przygotuj dokumenty do powrotu: dowód tożsamości/paszport (jeśli zgubiony → patrz punkt o utracie dokumentów), dokumenty potwierdzające zamieszkanie, podstawowe ubrania, leki. Poproś fundację o pomoc w zorganizowaniu biletu powrotnego lub przejściowego wsparcia finansowego/zakwaterowania

1. Zrób szybki budżet — ile potrzebujesz na bilet do Polski i podstawowe koszty pierwszych 2 tygodni w PL.

2. Skontaktuj się z Fundacją Nowy Kontynent — opisz sytuację; fundacja prowadzi konsultacje, webinary i materiały dla wracających (mogą pomóc w planie finansowym i procedurze powrotu).

3. Zapytaj o: możliwość wsparcia pomostowego (jednorazowa pomoc, informacje jak uzyskać środki, wskazówki do organizacji wspierających emigrantów). Przygotuj dowód utraty pracy (pismo od pracodawcy, ostatnie payslipy).

4. Jeśli konto bankowe jest zablokowane — skontaktuj się z bankiem i jednocześnie z konsulatem, jeśli utrata dokumentów utrudnia dostęp do konta. Sporządź listę priorytetów: bilet, dokumenty, leki.

• Jeśli dokumenty zostały skradzione/zgubione → zgłoś kradzież na policję (police report) — policja wystawi raport, który często jest wymagany przy wnioskach o dokumenty awaryjne.

• Konsulat / Ambasada RP — zgłoś utratę i umów się na wydanie dokumentu podróży (Emergency Travel Document) lub zastępczego paszportu; ambasada ma numer dyżurny w sytuacjach nagłych.

• Skontaktuj się z Fundacją Nowy Kontynent — poproś o wsparcie logistyczne (informacje krok-po-kroku) i pomoc w zorganizowaniu powrotu, jeśli brak dokumentów uniemożliwia życie na miejscu.

• Zabezpiecz kopie cyfrowe (fotografie dokumentów), skany oraz listę numerów: bank, telefon, ubezpieczenie. Przygotuj dowód tożsamości alternatywny (np. prawo jazdy) do czasu wydania dokumentu.

1. Jeśli jesteś w BEZPOŚREDNIM niebezpieczeństwie → 999 (policja). Jeżeli nie jest to nagła sytuacja, a szukasz porady — skontaktuj się z lokalnymi organizacjami przeciw przemocy domowej.

2. Zadzwoń do Konsulatu/Ambasady — jeśli jesteś obywatelem Polski, konsul może udzielić informacji o możliwościach wsparcia i kontaktach do lokalnych organizacji.

3. Skontaktuj się z Konsulatem— opisz przemoc i potrzebę powrotu; poproś o pomoc pomostową, wsparcie psychologiczne, informacje jak bezpiecznie wrócić do Polski.

4. Zadbaj o dowody przemocy (zdjęcia, wiadomości) — jeśli planujesz zgłoszenie na policję lub do social services, będą one pomocne.

1. Jeśli stan zagraża życiu → 999. Jeśli pilna, ale nie life-threatening — skorzystaj z 111 (NHS).

2. Skontaktuj się z fundacją: poproś o poradę, czy opłaca się organizować natychmiastowy powrót (logistyka, refundacja leków) czy lepiej kontynuować leczenie na miejscu. Fundacja oferuje materiały i konsultacje dla osób planujących powrót.

3. Zbieraj dokumentację medyczną (raporty, recepciki, historia leczenia) — niezbędna do kontynuacji leczenia w Polsce. Poproś lekarza o pisemne podsumowanie stanu zdrowia i zalecenia na piśmie.

4. Organizacja powrotu: fundacja może pomóc w planie (np. kiedy i jak wrócić, jakie formalności załatwić w Polsce po przyjeździe)

1. Jeśli zatrzymano Cię: poproś o prawo do adwokata; kontaktuj się tylko z prawnikiem/kon­sulem. Konsul może udzielić listy adwokatów mówiących po polsku lub wyjaśnić Twoje prawa.

2. Jeśli problemy dotyczą statusu pobytu (pre-settled / settled): skontaktuj się z prawnikiem imigracyjnym i równolegle z Fundacją Nowy Kontynent po wsparcie i informacje o procedurach powrotu i reintegracji w Polsce.

3. Jeśli planujesz powrót ze względu na problemy prawne: zbierz wszystkie dokumenty (korespondencję urzędową, wezwania sądowe, decyzje) i omów je z prawnikiem oraz z fundacją, żeby zaplanować bezpieczny powrót i minimalizować ryzyko (np. zobowiązania finansowe, alimenty).

1. Skontaktuj się jednocześnie z: (a) Fundacją Nowy Kontynent — poproś o wsparcie pomostowe i pomoc w planowaniu; (b) liniami lotniczymi lub przewoźnikiem kolejowym — sprawdź dostępność i ceny.

2. Jeśli nie masz środków → zapytaj fundację o możliwości jednorazowej pomocy lub o wskazanie organizacji, które oferują pomoc transportową dla wracających.

3. Przygotuj listę rzeczy do zabrania, dokumentację medyczną i prawną oraz kopie dokumentów. Poproś fundację o checklistę „wracam do Polski” (mają materiały i ebook).

1. Jeśli social services są zaangażowane, zasięgnij porady prawnej natychmiast — możesz poprosić konsulat o listę prawników rodzinnych.

2. Skontaktuj się z Fundacją Nowy Kontynent — poproś o wsparcie doradcze i pomoc w planowaniu bezpiecznego powrotu z dziećmi (materiały, konsultacje, kontakt z organizacjami w Polsce).

3. Gromadź dokumenty dotyczące opieki nad dzieckiem (akty urodzenia, dokumentacja medyczna, korespondencja z social services).

• 999 / 112 — numery alarmowe w UK (życie/zdrowie/pożar/policja).

• NHS 111 — porada medyczna nie-awaryjna (online i telefon).

• Ambasada RP w Londynie / konsulaty — numer dyżurny konsula (awarie, zgony, nagłe sytuacje konsularne): podany na stronie ambasady; konsulaty w UK mają swoje rejony działania.

• Fundacja Nowy Kontynent — materiały „Wracam do Polski”, warsztaty, konsultacje 1:1, grupy dla wracających. Kontakt/formularz na stronie fundacji.

Przewiezienie zwłok (repatriacja ciała) z Wielkiej Brytanii do Polski wymaga przejścia kilku formalnych kroków. Najczęściej organizuje to zakład pogrzebowy w UK lub w Polsce (specjalizujący się w repatriacji), ale warto znać procedurę:

1. Ustalenie przyczyny śmierci

• GP (lekarz rodzinny) lub szpital wystawia Medical Certificate of Cause of Death – jeśli śmierć była naturalna.

• Jeśli śmierć jest nagła / niewyjaśniona / w wypadku → sprawę przejmuje coroner (koroner),
  i może zostać zarządzona autopsja. To może wydłużyć procedurę.

2. Rejestracja zgonu w brytyjskim urzędzie (Register Office)

• Rejestracji dokonuje rodzina lub przedstawiciel zakładu pogrzebowego.

• Wydawany jest Death Certificate (akta zgonu).

• Warto od razu zamówić kilka oryginałów (płatne), bo będą potrzebne w Polsce.

3. Zgoda koronerа na transport

• Aby ciało mogło opuścić UK, koroner musi wydać dokument:
  „Out of England (lub Scotland/Wales) Order”
  – formalna zgoda na przewiezienie zwłok do Polski.

• Nie można wysłać ciała bez tego dokumentu.

4. Dokumenty przygotowywane przez zakład pogrzebowy

Zwykle przygotowują oni komplet, który obejmuje m.in.:

• Embalming Certificate – potwierdzenie balsamacji / zabezpieczenia ciała

• Zaświadczenie sanitarne, że ciało jest przygotowane do transportu

• Kopie paszportu / dowodu osoby zmarłej

• List przewozowy, jeśli transport drogowy

• Dokumenty przetłumaczone na język polski (czasem wymagane w PL)

5. Kontakt z polską stroną

• Nie ma obowiązku zgłaszania śmierci do polskiej ambasady, ale można – mogą pomóc w formalnościach, szczególnie jeśli rodzina nie zna języka lub potrzebne są szybkie tłumaczenia.

• Po przyjeździe do Polski zgon trzeba zarejestrować w polskim USC na podstawie brytyjskiego aktu zgonu (tłumaczenie przysięgłe wymagane).

6. Forma transportu

Najczęściej wybierane opcje:

• Transport drogowy (karawanem) – najpopularniejszy, tańszy

• Transport lotniczy – ciało jest pakowane w specjalną trumnę cynkową, odbiór na lotnisku w Polsce przez zakład pogrzebowy

• Z przewozem zwłok zawsze musi być zakład pogrzebowy – rodzina nie może przewieźć ciała samodzielnie

7. Koszty (orientacyjnie, 2025)

• 7 000 – 14 000 zł przy repatriacji drogowej

• 10 000 – 18 000 zł przy repatriacji lotniczej
  (Zależy od miasta w UK, formy balsamacji, tłumaczeń, formalności, odbioru w Polsce)